Advies zonder adviseur?
Echt (geen) Hema!

Verontwaardiging. Dat is misschien nog wel de beste beschrijving van de reactie van (vooral) de ‘oude garde’ van notarissen toen de Hema in 2013 testamenten ging verkopen. In vergaderingen van onze beroepsorganisatie, in de vakbladen en in discussiegroepen op internet spuwden ze hun gal: “De bijl aan de wortel van de rechtszekerheid!”

Cowboypraktijken
Er zouden verschrikkelijke juridische ongelukken gebeuren als de consument via de website van de Hema een testament kon voorbereiden (lees: een online vragenlijst kon invullen) om vervolgens, gewoon ouderwets, zijn testament te passeren bij een van de notarissen die zich voor dat initiatief hadden aangemeld. Er werden rechtszaken gevoerd en collega’s die samenwerkten met de Hema werden op notariële bijeenkomsten met de nek aangekeken.

Stel je voor dat het kan
Maar bezorgdheid over het lot van de consument was voor veel notarissen niet de ware drijfveer van hun strijd tegen het ‘Hema-testament’. Die drijfveer was angst. Want stel je voor, dat je bij de Hema echt voor €125 all-in een goed testament zou kunnen maken. Dan zou de bodem onder de markt vandaan geslagen worden. 

En wat bleek: het kan gewoon! Dat wil zeggen: in min-of-meer standaardsituaties kan een doorsnee consument er prima mee uit de voeten. En zal ik u nog wat verklappen: zelfs zonder testament kan de doorsnee consument er prima mee uit de voeten, want de wet regelt sinds de herziening van het erfrecht 2003 al heel wat zaken in de basis best oké. Dan is zelfs die €125 eigenlijk nog te duur. 

U hebt niks nodig
Ik heb het geprobeerd op de website van de Hema. De vragen zodanig beantwoord dat volgens mij het antwoord zou moeten luiden: ‘Nee, u hebt waarschijnlijk helemaal geen testament nodig’. Maar gek genoeg kreeg ik dat niet als uitkomst. 

Zelf zeg ik dat wel regelmatig tegen mijn cliënten. Soms kom ik binnen een kwartier tot die conclusie. En soms pas na een uur praten. En dan betalen ze voor dat advies een paar honderd euro. En toch – of juist – komen ze een paar jaar later dan weer terug als ze een notariële akte of advies nodig hebben. Omdat ik zo eerlijk was geweest en hen geen product had verkocht dat ze eigenlijk niet nodig hadden. En als ik dan vertel dat ze de akte die ze nu nodig hebben bij het kantoor om de hoek voor minder kunnen krijgen, kiezen ze toch voor ons kantoor.

Consument blij. Adviseur gelukkig.
Ook de verzekeringsadvieswereld verandert. Provisieverbod, zorgplicht, vergelijkingssites en ander ‘onheil’ is op de sector afgekomen. En wat blijkt? De consument wordt er beter van. En de adviseur ook. Toegegeven, hij moet misschien wat meer zijn best doen dan vroeger. Maar werd het vroeger misschien niet iets te makkelijk verdiend? 
U en ik moeten onze adviezen beter motiveren en documenteren. En ons steeds beter verdiepen in de situatie en de behoeften van de klant. De administratieve zaken gaan steeds meer via de computer en ‘Mijn omgevingen’. En u geeft – als u het goed doet – een passend totaaladvies. Dat levert meer op, niet alleen in termen van geld. Want je wilt toch geen werk blijven doen dat een computer net zo goed kan?