Geen erfbelasting!

Uw klant overweegt een uitvaartverzekering of overlijdensrisicoverzekering af te sluiten. Dat is het moment waarop u als adviseur uw toegevoegde waarde laat zien door over de erfbelasting te beginnen. Nadat u het premieschenkingsarrest en het fenomeen kruislings verzekeren hebt besproken, trekt u het onderwerp wat breder.

Alles naar de zeehondjes of verhuizen naar een zonnig eiland
Erfbelasting is een keuze. Uw klant kan immers alles nalaten aan goede doelen: die zijn vrijgesteld van erfbelasting. Dat geldt niet alleen voor professionele wereldverbeteraars, maar bijvoorbeeld ook voor de plaatselijke voetbalclub of moskee. Een andere mogelijkheid is dat uw klant tijdig emigreert naar (het zuidelijke deel van) het zonnige Cyprus. Of naar een ander land waar de erfbelasting is afgeschaft.

Koop een onderneming
Toch zal ook dit voor veel van uw klanten geen reële optie zijn. Voor hen is er nog een mogelijkheid: begin of koop een onderneming. Want wie een onderneming erft, betaalt daarover dankzij de bedrijfsopvolgingsregeling, kortweg BOR, geen erfbelasting. Althans, over het eerste miljoen. Is de onderneming meer waard? Dan bedraagt het tarief maximaal 7% in plaats van 40% (voor kinderen maximaal 3,4% in plaats van 20%).

Eisen
Da’s eigenlijk best vreemd. Als een kind een miljoen erft in de vorm van een huis of een banksaldo, dan betaalt hij € 183.138 aan erfbelasting. Erft datzelfde kind een onderneming ter waarde van een miljoen, dan betaalt hij helemaal niets! Om nu te voorkomen dat iedere miljonair op zijn sterfbed snel een onderneming koopt die een week na zijn overlijden weer door de erfgenamen wordt verkocht, heeft de wetgever wel als voorwaarde gesteld dat de onderneming ten minste één jaar voor het overlijden aan de erflater toebehoorde en dat de erfgenamen de onderneming vervolgens nog vijf jaar vasthouden (en misschien nog wel moeilijker: later voortbestaan). 

Bovendien moet sprake zijn van een “echte” onderneming: de pandjesbaas die eigenlijk niet veel meer doet dan het maandelijks innen van de huur kan geen gebruik maken van de BOR. Ook niet als hij af en toe zelf de ladder opklimt om een kozijntje te schilderen. 

Ongelijke behandeling
Terug naar ons voorbeeld. Een verschil van ruim € 180.000, terwijl de omvang van de erfrechtelijke verkrijging gelijk is? Dat is toch niet eerlijk? Volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens valt dat echter binnen de beleidsvrijheid die de overheid heeft om het voortbestaan van (familie)bedrijven niet in gevaar te brengen door een hoge belastingaanslag. Op deze riante vrijstellingsregeling voor ondernemingen is echter regelmatig kritiek vanuit de wetenschap en politiek. Waarom afstel van erfbelasting voor ondernemingen als uitstel vaak voldoende is? Onlangs publiceerde het ministerie van Financiën het rapport Bouwstenen voor een beter belastingstelsel, waarin gepleit wordt voor een ingrijpende versobering van de BOR. 
Als uw klant die versobering voor wil zijn, kunt u hem een waardevolle tip geven: hij kan namelijk nu al gebruikmaken van de BOR door (aandelen in) zijn onderneming – vrij van schenkbelasting – over te dragen aan de volgende generatie. Die aandelen hoeven dan in de toekomst niet meer te vererven. 

Bewustwording
Is uw klant ondernemer? Vraag hem dan eens of hij zeker weet dat zijn testament “BOR-proof” is. En of hij zich realiseert dat bij overlijden in beginsel niet alleen erfbelasting betaald moet worden, maar ook inkomstenbelasting in box 1 (oplopend tot 49,5%) of box 2 (oplopend tot 26,25%). En dat zijn huwelijkse of partnerschapsvoorwaarden (ook hierbij) een enorme invloed kunnen hebben op de fiscale uitkomst.

Advisering op dit gebied kan uw klant het beste overlaten aan een gespecialiseerde notaris in combinatie met een accountant met de nodige kennis en ervaring op dit gebied. Dat is wel een investering. Maar een ondernemer zal wel begrijpen dat de kost voor de baat uitgaat. En door uw klant op het goede spoor te zetten hebt u zelf al laten zien dat een goede adviseur zichzelf dubbel en dwars terugverdient.