Een nieuwe
liefde

Valentijnsdag staat voor de deur. In de winkels worden we overspoeld met hartjes, chocola, kaarten, rozen, kortom van alles om onze liefde voor de ander duidelijk te maken.

Hoe pijnlijk voor alle verweduwden die zo graag aan hun overleden geliefde duidelijk willen maken hoe veel ze van hem/haar houden! Het zijn de periodes in het jaar dat het gemis extra geraakt wordt en de machteloosheid van het niet meer kunnen delen, wordt benadrukt.

Er wordt wel gezegd ‘een mens is niet gemaakt om alleen te zijn’. En voor eenieder die alleen moet zijn, is dit een waarheid als een koe. Je wilt je leven met iemand delen, je wilt je volledig over kunnen geven aan een ander, je veilig weten en erop vertrouwen dat die ander altijd achter je staat en er voor je is.

Als je partner net is overleden kom je in een tijd van regelen. Je moet overeind blijven, een nieuw leven oppakken en tegelijkertijd dealen met het gemis en de pijn. Die pijn gaat zo diep dat je er letterlijk hartpijn van kunt hebben. En je realiseert je dat je nooit meer iemand zult vinden van wie je net zo veel zult houden als van deze partner. Niemand zal die leegte nog kunnen vullen, niemand kan opboksen tegen de fijne eigenschappen van je overleden partner. Dit maakt vaak dat men het leven uitzichtloos vindt. De pijn van het gemis, het vooruitzicht de rest van je leven alleen te blijven, maakt dat men het gevoel heeft dat het leven niet meer de moeite waard is. En zelfs de kinderen kunnen dat gevoel niet wegnemen, ookal hou je zielsveel van je kinderen! Een partnerliefde doet iets anders met je. Het bevestigt je in wie je bent als jezelf (niet als ouder van…).  En het is duidelijk. Het leven hoe het was, daar kun je niet meer naar terug.

Als we kort na het overlijden aan verweduwden vragen naar een eventueel nieuwe liefde, dan worden we raar aangekeken. De eerste reactie zal zijn: “voor mij hoeft het niet meer”. Men moet er vaak niet aan denken. De overledene neemt zo veel plek in, dat er zelfs geen ruimte is om er over na te denken of over te fantaseren! Een nieuwe liefde wordt dan nog cognitief benaderd: men dénkt erover na. En in praktische zin is het ook al niet te doen, rouwen is zeer vermoeiend, je zou niet eens de energie hebben. En men is er stellig van overtuigd: voor mij nooit meer.

De vaste overtuigingen (voor mij hoeft het niet meer, voor mij nooit meer) kunnen gaan wankelen op het moment dat de liefde je raakt, of om in Valentijnstermen te spreken: op het moment dat Cupido zijn pijl heeft afgeschoten. Liefde laat zich niet rationaliseren, liefde is een gevoel dat je kan overvallen. Het kan er opeens zijn, het kan groeien, hoe dan ook, er valt vaak niet tegen te vechten en sterker nog, dat wil je ook niet.

En dat is dan het mooie wat er gebeurt. Je wordt verliefd. Voor de ene kan dat wat sneller na het overlijden zijn dan voor de ander. Je kunt er niks aan doen. Je hebt weer het gevoel te leven, je voelt je weer mens worden, je wordt weer gezien om wie jij bent, niet om de rol die je vervult (als ouder, op het werk, in de sport). Je wordt erkend in dat je mooi bent. En dat is heerlijk en kan de pijn van het gemis van de overleden partner verzachten.

Nieuwe liefde: gezocht

Als de liefde je niet ‘overkomt’, komt er op enig moment behoefte aan een partner. Men wil volwassen gesprekken met iemand die er zonder voorwaarden is, men heeft huidhonger (aangeraakt worden is van levensbelang, het zorgt voor een beter welbevinden en betere gezondheid). Dit moment komt in vrijwel ieders leven. Hoe oud je ook bent (niet iedereen doet iets met dat verlangen). En hoe geef je daar uiting aan? Tegenwoordig is internet daten heel normaal, 20 jaar geleden waren de relatiebureaus booming daarvoor hadden we de ‘gewone’ contactadvertenties. De behoefte aan een nieuwe relatie komt echt weer! En veelal komt op enig moment die nieuwe partner. Maar dan.

Schuldgevoel

In het begin van de verliefdheid kun je je schuldig voelen naar je overleden partner. En daarbij speelt de tijd na het overlijden een rol. Hoe korter het na het overlijden is, hoe schuldiger men zich vaak voelt. Over het algemeen weet men wel dat de overledene niet zou willen dat je alleen blijft. Zelf genieten terwijl jouw overleden dierbare niet verder kon leven, is heel moeilijk en kan jouw verliefdheid in de weg staan. Het is fijn als jouw overleden partner je hier ‘toestemming’ voor heeft kunnen geven, maar dat is niet voor iedereen mogelijk.

Vanwege dit schuldgevoel is juist de reactie van de kinderen en de omgeving zo enorm belangrijk!

Kinderen spelen een grote rol in het wel of niet aangaan van een nieuwe liefde en ook of deze liefde standhoudt!

We horen verweduwden bijna altijd zeggen “mijn kinderen zijn het belangrijkst, als zij de nieuwe partner niet zien zitten, dan ga ik er niet mee door”. De praktijk is echter weerbarstiger. Je geeft een nieuwe liefde niet zomaar op. Je gaat proberen de kinderen ervan te overtuigen dat het goed is deze nieuwe partner en je doet er alles aan om ermee door te gaan. Het is een groot verschil of we dit aan mensen vragen voordat de nieuwe partner in beeld is, of als de nieuwe partner er eenmaal is. Dit heeft weer alles te maken met het geweldige gevoel van verliefd zijn. Dat wil je niet kwijt!

Over de gedachtes van kinderen, de loyaliteit, de overtuigingen waarom deze nieuwe partner niet welkom is, kan veel geschreven worden. Voor nu laten we het erbij dat een nieuwe liefde voor kinderen moeilijk te aanvaarden is. De leeftijd speelt daar ook een rol in. Waarmee niet gezegd is dat volwassen kinderen er makkelijker mee om kunnen gaan, want ook zij kunnen het moeilijk vinden als de ouder weer een nieuwe partner krijgt, je blijft immers altijd ‘kind’ van je ouder. En of het nou helpt dat je meer levenservaring hebt en er beter over na kunt denken is nog maar de vraag. Vaak kan het juist zijn dat de wat jongere kinderen het makkelijker kunnen accepteren.

Als ouder weet je dat je kind al zo veel verdriet heeft (gehad) en je wil alles doen om het kind nu gelukkig te maken. Dan kan het lastig zijn te zien dat ze het moeilijk hebben, dat raakt je in je kern.

Hoe de kinderen er ook in staan en welke ruimte kinderen ook krijgen in de beslissing van de nieuwe partner, het is aan de volwassene zelf om een keuze te maken, het gaat immers om jouw toekomst. Makkelijker gezegd dan gedaan. Want wat als je kinderen constant in opstand komen als hij/zij komt? Hoe blij word je er dan nog van? Realiseer je dat hoe beter het met jou gaat, hoe beter het met de kinderen zal gaan. Geef het tijd en verduur hun (soms moeilijke) gevoelens daarom heen. En realiseer je dat zij niet hoeven te staan springen om jouw nieuwe partner. Ze hoeven hem/haar niet meteen aardig te vinden (want dat geeft bijvoorbeeld pijnlijke gevoelens naar de overleden ouder). Ze hoeven niet een gezellig gesprek aan tafel te hebben. Hoe minder druk je daarin geeft, hoe beter het acceptatieproces kan verlopen. Het is mooi dat je je kinderen kunt aanhoren in hun ‘grieven’ en hen daarin kan steunen, zonder dat je het gevoel hebt dat je ernaar moet handelen (en dat is voor ouders vaak moeilijk: dit zien we terug in kleine dingen: je kind wel per se een ijsje en jij vindt dat het niet kan… troost dan maar eens je kind, terwijl je toch bij je besluit blijft). En wat helpt is als de kinderen gaan merken wat zij aan ‘de nieuwe partner hebben’. Wat is hun voordeel? Maar het allerbelangrijkste is tijd en ruimte.

De omgeving speelt een grote rol in rouw. En ook als het gaat om nieuwe liefdes. Als het snel na het overlijden komt, vindt men het te snel (al of niet wordt dit je ook verteld, of achter je rug om gezegd). Duurt het te lang dan vindt men dat je er nu weleens aan toe bent. En krijg je er ook vragen over: “En? Heb je al een leuk iemand ontmoet?”.  Hoe dan ook: er is druk.

Als je verliefd bent dan wil je daarvan kunnen genieten. En een omgeving waar je een oordeel van voelt, helpt niet bij je fijne gevoel. Terwijl het juist alleen om jou gaat! Hoe beter het met jou gaat, hoe beter het met je kinderen gaat, hoe beter het met je omgeving gaat! Een grens daarin is vaak één jaar. Het is net alsof je niet binnen één jaar weer verliefd mag worden (soms ook van jezelf niet). Dit komt wellicht van het oude gevoel dat rouwen maar één jaar zou duren (ik hoop niet dat er iemand is die dat nog denkt), dat de seizoenen er overheen moeten en dan is het klaar. Alsof je dan goed genoeg hebt gerouwd en een een ander ‘mag’. Iemand die binnen één jaar verliefd wordt, heeft altijd het gevoel iets uit te moeten leggen. Net als iemand die na vier jaar nog niet verliefd is het gevoel heeft uit te moeten leggen waarom er nog niemand is.

Wat jouw omgeving niet weet, maar wat jij alleen zelf kunt voelen, is dat een nieuwe liefde niet betekent dat je jouw overleden partner vergeet of er niet meer van houdt. Het is een ‘tweesporenbeleid’. De sporen lopen naast elkaar. En na lange tijd zal het spoor van de nieuwe liefde rechtdoor gaan en buigt het spoor met het gemis en de pijn van je overleden partner af.