“Ik voelde verdriet voor
dat kleine meisje in mij”

“Ik mag niet verdrietig zijn, want ik zag hem toch nooit.” Toen mijn vader overleed, dacht ik dat ik  dat moest voelen. Dat werd versterkt door de mensen om mij heen: ‘Ach, je zag hem toch al bijna 10 jaar niet meer.’ ‘Hij was nooit een vader voor je.’ Alsof zijn overlijden daardoor minder erg was. Waarom voelde ik me dan zo verdrietig …?” Uitvaartverzorger Sandra Tom vertelt waarom rouw soms extra gecompliceerd kan zijn.

“Dat ik niet verdrietig was om zijn overlijden, dáár was ik verdrietig om. Ons contact was al jaren slecht. Dat had ik geaccepteerd. Maar na zijn overlijden besefte ik mij heel sterk dat mijn hoop dat ik een leuke vader zou hebben, nu echt weg was. Ik voelde verdriet voor dat kleine meisje in mij dat altijd stiekem was blijven hopen dat die band er ooit zou komen. Dat die vaderfiguur voor haar toch bestond. Dat kon nu nooit meer zo zijn.”

“Ik noem het ook wel eens gestolen rouw: ik mag niet verdrietig zijn, want ik had geen contact met mijn vader. Mijn omgeving reageerde daar ook op die manier op. ‘Hoezo huil je nu, je zag je vader toch nooit?’ Alsof het verdriet er dan niet mag zijn. Toen mijn moeder overleed, was het heel anders. Wij waren juist heel erg close en haar verlies liet dan ook een enorm gat achter. Bij mijn vader was mijn gevoel heel anders. Ik voelde verdriet om het gat dat ik níet voelde.”

‘Je moeder herkende je toch al niet meer’

“Een dergelijk gevoel wordt heel erg verstrekt door de buitenwereld. Dat geldt ook bij bijvoorbeeld dementie. ‘Je moeder herkende je toch al niet meer’, ‘Nu hoef je ook niet meer elke dag naar haar toe om te zorgen’, hoor je dan. Natuurlijk, allemaal waar. Ook zelf denk je: ‘Ik heb al afscheid genomen, ik hoef niet meer zo verdrietig te zijn’. Waarom is het dan vaak toch zo moeilijk?”

“Mensen vallen ook in een gat ómdat ze niet meer kunnen zorgen. De persoon waarvoor ze soms jarenlang intensief gezorgd hebben, is er ineens lijfelijk niet meer. Het leven verandert, niets is meer hetzelfde. Misschien denk je zelfs: ik ben de volgende. Dat is óók een rouwproces. Dit loopt dan dwars door het rouwproces heen waar mensen al mee bezig zijn. Dat kan lastig zijn.”

“Ook rouw na zelfdoding kan erg gecompliceerd zijn. Dan komt de schuldvraag op de meest onverwachte momenten om de hoek kijken. ‘Had ik niet meer moeten doen?’, ‘Waarom heb ik het niet zien aankomen?’, ‘Ik wist dat het slecht ging, maar ik had geen idee dat het zo slecht ging’, ‘Als ik toen wel langs was gekomen, had ‘ie het dan misschien niet gedaan …?’. Ga zo maar door. Deze twijfels en onzekerheden zijn ook een vorm van een rouwproces. Dat verdriet moet je ook een plek geven. Naast de rouw om het verlies van de persoon zelf.”

“Rouw kan meer zijn dan verdriet om een overlijden alleen. Ben je je hiervan bewust? En maak je hiervoor ruimte in je hoofd en hart? Dat kan je helpen.”