Praktische
nazorg

Als iemand overlijdt komt er vaak veel praktische nazorg op de nabestaanden af. Er moet zoveel worden geregeld, terwijl het mogelijk is dat uw hoofd er helemaal niet naar staat. Er moeten allerlei administratieve zaken worden opgepakt; van de dagelijkse bankzaken tot de erfenis.

Als een partner is overleden, is de nabestaande opeens alleenstaand. Ook als een ouder is overleden, heeft dit vooral emotionele, maar ook praktische gevolgen. Zo verandert er veel voor iedereen die een dierbaar persoon verliest. Op deze pagina's leest u meer informatie over praktische zaken zoals hoe moet het nu verder met mijn hypotheek of heb ik recht op bijzondere bijstand. Misschien wilt u wel weten of u mag rijden in de auto van een overleden persoon.

Testament vastleggen

In een testament legt iemand vast wat er met de erfenis en/of nalatenschap moet gebeuren na overlijden. Wat wilt u dat er bijvoorbeeld gebeurt met uw woning, geld en spullen? Ook kan in een testament bepaald worden wie de erfenis zal afhandelen. U bent overigens niet wettelijk verplicht een testament op te stellen. Goed om te weten: een testament is alleen geldig als het wordt opgemaakt en geregistreerd door een notaris. 

Het is een gedachte die elke ouder wel eens door het hoofd spookt: wat gebeurt er met mijn kinderen als ik overlijd of als mijn partner en ik samen omkomen bij een ongeval?  Hieronder vindt u meer informatie over de praktische nazorg bij kinderen. 

Wie zorgt er voor de kinderen?

Als er een testament is opgesteld, kan daarin zijn opgenomen wie de voogdij moet krijgen. Is dit niet zo, dan gaat de familierechter kijken naar een praktische nazorg oplossing voor de kinderen. Op de website van de Rijksoverheid leest u meer over voogdij.

Algemene Nabestaandenwet

De overheid wil graag regelen dat er na overlijden een inkomen is voor degenen die achterblijven. Dit is geregeld in de Algemene Nabestaandenwet (ANW). Op de site van de Rijksoverheid leest u hier meer over.

Studerende kinderen en praktische nazorg

Het overlijden van één van de ouders kan gevolgen hebben voor de tegemoetkoming in de studiekosten. Hoe lager het inkomen, hoe hoger immers de tegemoetkoming van de overheid. Informatie over de gevolgen kunt u krijgen bij de Dienst Uitvoering Onderwijs van de overheid of bel 050 - 599 77 55.

Kinderopvangtoeslag

Als alleenwerkende ouder of als werkende voogd die een kind krijgt toegewezen, moet u soms gebruikmaken van kinderopvang. Bij een jong kind gaat het om kinderopvang. Voor een ouder kind, dat naar de basisschool gaat, gaat het om tussenschoolse en naschoolse opvang. Met de Wet Kinderopvang kunt u in aanmerking komen voor een ‘Kinderopvangtoeslag' van de Belastingdienst. Kijk voor meer informatie over praktische nazorg bij kinderen op belastingdienst.nl of bel naar 0800 – 0543.

Of u nu een huur- of koopwoning heeft, het overlijden van de partner kan gevolgen hebben voor het wonen. Het is sowieso altijd verstandig om op zo'n moment naar de woonsituatie te kijken om te zien of u die wilt veranderen. Hieronder vindt u praktische nazorg tips over wonen.

Koophuis

Het overlijden van een partner heeft bijna altijd gevolgen voor de hypotheek. Informeer of een levensverzekering aan de hypotheek is gekoppeld. Bespreek met de bank, maar bijvoorbeeld ook met een onafhankelijk hypotheekbemiddelaar of het verstandig is om de hypotheek over te sluiten, zodat de maandlasten lager worden.

Huurwoning

Breng de verhuurder of woningbouwvereniging op de hoogte van het overlijden en neem contact met hen op over de gevolgen voor het huurcontract. Was uw partner officieel huurder? Laat het huurcontract dan op de nieuwe naam zetten. Check bij de Belastingdienst of u recht heeft op huurtoeslag. 

Ook is het goed om te verdiepen hoe de huurtoeslag verloopt na overlijden van ouders.

Overlijden in een zorginstelling

Veel oudere mensen overlijden in een zorginstelling. Vaak moeten de kamers binnen een bepaalde tijd leeg zijn om plaats te maken voor iemand die op de wachtlijst staat. Maak hierover heldere afspraken met de instelling. Als er een partner is, kan het zijn dat de langstlevende wordt overgeplaatst naar een andere kamer, afdeling of locatie. Neem voor deze en andere praktische nazorg tips bij wonen contact op met de instelling, zodat er zo snel mogelijk duidelijkheid is.

Bankzaken kunnen niet wachten en moeten worden afgehandeld. De hypotheek of huur moet worden betaald, maar er vallen ook rekeningen op de deurmat van de nutsbedrijven, de glazenwasser en het telecombedrijf. Wacht daarom niet te lang met het regelen van de bankzaken. Benader de bank en meld het overlijden. Hieronder ziet u wat u nog meer moet regelen.

• Als u gevolmachtigde bent, toon dan bij de bank een verklaring van erfrecht, dan kunt u de bankzaken afhandelen.
• Vraag de bank naar haar beleid bij een overlijden: zijn er standaardformulieren om de wijzigingen door te geven?
• Worden vaste betalingen meteen stopgezet? Is de en/of rekening nog beschikbaar? De meeste banken bieden deze informatie ook op hun website.
• Vraag de bank om een overzicht van de periodieke betalingen en automatische incasso's.

Belasting

Als een dierbare overlijdt, zijn belastingzaken wel het laatste waar u aan wilt denken. Toch moet dit ook gebeuren. De belastingzaken van de overledene moeten worden afgerond en als er sprake is van een erfenis moet er successiebelasting worden betaald.

Belastingregels zijn zeer uitgebreid en kunnen door wetswijzigingen veranderen. Daarom is het verstandig om voor het doen van aangifte inkomstenbelasting of van successierecht contact op te nemen met de Belastingdienst. Zij weten wat de laatste stand van zaken is. Leg uw situatie uit en zij kunnen u verder helpen.

Lees meer over of uitvaartkosten aftrekbaar zijn van de belasting

Lees meer over de gemeentelijke belastingen na overlijden

Bijzondere bijstand

Op het moment dat iemand uit uw familie of directe omgeving komt te overlijden, moet hij of zij worden begraven of gecremeerd. De kosten voor een begrafenis of crematie kunnen flink oplopen. Vaak is er voldoende geld, bijvoorbeeld omdat de overledene was verzekerd. Soms is dit niet het geval en kunnen de nabestaanden de kosten van de uitvaart niet betalen. De uitvaartonderneming wil uiteraard wel worden betaald voor haar dienstverlening. Daarom worden er aanmaningen gestuurd en op den duur wordt het bedrag steeds hoger. Zo lopen de kosten verder op.

Voor mensen die de kosten van een uitvaart echt niet kunnen betalen, kan de bijzondere bijstand uitkomst bieden. De bijzondere bijstand kan soms bijdragen  in de kosten waarvoor u onvoldoende draagkracht hebt.

Meer informatie over bijzondere bijstand

Voor meer informatie over bijzondere bijstand kunt u terecht bij uw gemeente. Op de website van het Nibud kunt u zien op welke landelijke tegemoetkomingen u recht heeft en op welk bedrag u eventueel aanspraak kunt maken.  

Testament en erfenis

Na een overlijden moet ook de nalatenschap van de overledene worden afgehandeld. Tastbare spullen, denk aan een auto, een huis, een schilderij, sieraden, maar ook een bankrekening, spaartegoeden, aandelen en misschien ook wel schulden. Deze tastbare en niet-tastbare zaken gaan naar de erfgenamen.

Om aan te wijzen wie de zakelijke afhandeling van het leven van de overledene gaat doen, is dan ook belangrijk: wie zijn de erfgenamen? Zij zijn de eerst betrokkenen bij de zakelijke afronding.

Wanneer u geconfronteerd wordt met het verlies van beiden ouders is het goed om te bekijken of u recht heeft op een erfenis.

Is er een testament?

U begint na het overlijden met het uitzoeken of er een testament is. Wie een testament heeft laten maken, heeft ook zelf een kopie gekregen. Als u dat niet kunt vinden, kunt u zelf of via de notaris naar het testament informeren bij het Centraal Testamentenregister. Vraag schriftelijk om het testament en stuur een kopie van de akte van overlijden mee. Medewerkers van het Centraal Testamentenregister geven notarissen ook telefonisch informatie. Zij melden echter uitsluitend óf er een testament is. Na overlijden kan elke notaris het testament openbaar maken aan de erfgenamen of de executeur.

Al vrij snel na het overlijden moeten de werkgever of uitkeringsinstanties worden geïnformeerd over het overlijden voor een uitkering na overlijden. De werkgever doet u zelf, de instanties worden door de gemeente op de hoogte gebracht. Als u zelf het overlijden meldt bij een bedrijf of instantie, stuur dan niet alleen een afschrift van de akte van overlijden mee, maar ook gegevens van de overledene zoals het uitkerings- of polisnummer. Vaak hebben uitkeringsinstanties een speciaal formulier voor het melden van een overlijden, vraag daarnaar bij uitkering na overlijden.

Pensioen na overlijden

De grotere pensioenfondsen worden door de gemeente op de hoogte gebracht, maar met de kleinere moet u zelf even contact opnemen. Trek na enkele weken aan de bel bij het pensioenfonds als u niets hoort van het pensioen na overlijden.

Lijfrente na overlijden

Een lijfrente- of koopsompolis incasseert u tijdens uw leven. Als iemand vroegtijdig overlijdt, is er vaak een voorziening voor de nabestaanden. U kunt vragen naar informatie over lijfrente na overlijden bij de verzekeraar.

Levensverzekering

Overlijdensrisicoverzekeringen en levensverzekeringen zijn er in verschillende vormen. Vraag aan uw verzekeraar wat er geregeld is.

Handige adressen bij uitkering na overlijden

UWV
Als uw partner bepaalde uitkeringen had, dan kan het zijn dat u recht heeft op een overlijdensuitkering. U kunt dit navragen bij het UWV.
T: 0900 - 9294
www.uwv.nl

Sociale Verzekeringsbank
Voor het melden van een overlijden als de overledene een AOW uitkering had. Per regio heeft SVB een ander telefoonnummer, u kunt de kantoren en telefoonnummers vinden op www.svb.nl

Juridisch loket
Voor gratis juridische informatie en advies.
T: 0900 - 80 20 (€ 0,10/minuut)
www.juridischloket.nl

Postbus 51
Informatiedienst van de overheid.
T: 0800 - 80 51
www.postbus51.nl

Social media zijn niet meer weg te denken uit ons leven. Maar waar we vaak niet aan denken, is wat er moet gebeuren met onze accounts als we er niet meer zijn. Online gezamenlijke herinneringen aan een dierbare delen is vaak zeer waardevol voor de rouwverwerking. Maar ongewild achterblijven met de digitale erfenis van een dierbare kan moeilijk en confronterend zijn.

Wat kunt u doen met social media accounts na overlijden?

Na een overlijden is het vaak lastig om een account te wijzigen of te verwijderen wanneer u niet over de inlogcodes beschikt. Probeer te achterhalen waar uw dierbare een account had en wat de inloggegevens zijn. Kunt u niet achter de inloggegevens komen, dan kunt u als familielid de meeste accounts wel laten verwijderen. Dit kost u alleen wat meer tijd. Bent u geen familie van de overledene? Bij sommige social media kunnen ook niet-familieleden een profiel laten verwijderen.

Bij Facebook en Instagram kunt u ervoor kiezen om een herdenkingsstatus voor het account aan te vragen. De pagina van de overledene blijft dan met deze status bestaan, maar er kunnen geen berichten meer op worden geplaatst. U kunt er ook voor kiezen om van de profielpagina een besloten gedenkplek te maken waar familie en vrienden van de dierbare overledene hem of haar kunnen herdenken, of herinneringen kunnen delen.

Facebook verwijderen na overlijden

Veel mensen delen een groot deel van hun leven tal van foto’s en berichten op Facebook. Na het overlijden, kan het voor nabestaanden moeilijk zijn om het profiel van de overledene online te zien. Lees meer informatie over het verwijderen van Facebook na overlijden.

Wat kunt u nu alvast regelen?

Het is verstandig om aan uw nabestaanden kenbaar te maken op welke sociale media u actief bent, wat u wilt dat er met deze accounts gebeurt bij overlijden en om uw inloggegevens per account te noteren. 

Digitale kluis

Bij de notaris kunt u aangeven in welke sociale netwerken u actief bent, wat uw inloggegevens zijn en wat er met uw account moet gebeuren bij overlijden. Maar ook andere gegevens zoals bankgegevens, verzekeringspolissen en notariële stukken kunnen worden bewaard in een digitale kluis.