Verlies van een
vader of moeder

Het toelaten van gevoelens is heel belangrijk. Probeer hier niet tegen te vechten. Niet alleen bij verdriet, maar ook boosheid, eenzaamheid en opluchting zijn normale emoties bij een verlies.

Maar er zijn meer dingen die u kunt doen voor de rouwverwerking van uw ouders. Doe dingen die prettig voelen en houd bijvoorbeeld een afscheidsritueel voor u zelf. Geef daarnaast ook bij anderen aan wat u nodig heeft. Familie en vrienden weten niet altijd wat ze het beste kunnen doen, u kunt ze helpen door eerlijk te zijn. Ook kan het af en toe goed zijn om bewust afleiding te zoeken. Werken of sporten kan fijn zijn, maar vergeet niet ook aandacht te geven aan uw verdriet. 

Als uw beide ouders zijn overleden, neem dan rustig de tijd bij het opruimen van hun spullen. Het zien van alle spullen roept herinneringen op en kan helpen bij uw rouwproces. En meteen de spullen wegdoen hoeft niet per se. U kunt het ook eerst in een doos doen en pas wegdoen als u merkt dat u er niet meer naar omkijkt.

Rouw is voor iedereen anders. Vergelijk uzelf daarom niet met anderen. En bedenk dat er ook geen periode te bepalen is voor rouw. Het gaat in stapjes en dat duurt bij de een langer dan bij de ander. Merkt u dat het na lange tijd nog steeds niet lukt om het leven weer een beetje op te pakken, praat dan eens met lotgenoten. Dat kan in praatgroepen, maar ook gemakkelijk online. Of neem contact op met uw huisarts of een rouwtherapeut, zij kunnen u wellicht een stapje verder helpen.

Zijn mijn gevoelens normaal?

Eigenlijk zijn alle gevoelens die u ervaart bij rouwverwerking om het verlies van uw vader of moeder normaal. U voelt zich intens verdrietig of u bent blij  dat aan haar of zijn lijden een einde is gekomen. U kunt zich eenzaam voelen omdat uw ouders, uw steun en toeverlaat, uw veilige thuis, is verdwenen. Maar u kunt ook opgelucht zijn, omdat die periode van intense zorg nu voorbij is.

Als de band met uw ouders niet goed was, kan ook een sterk schuldgevoel de kop opsteken. Was u maar vaker op bezoek geweest. Had u het maar goedgemaakt toen het nog kon. Andersom, als de band goed was, kan dat ook veel troost geven.

Er zijn verschillen tussen verlies van een ouder als u nog heel jong bent en als u zelf al volwassen bent. Voor een jonger kind is het zeer ingrijpend om een of beide ouders te verliezen, want een kind is nog helemaal niet klaar om het veilige ouderlijke nest te verlaten. De dood van een ouder slaat dan een enorm gat in hun leven. Alle veiligheid lijkt in één keer weg te zijn.

Puber

Ook voor een puber heeft het verlies van een ouder een enorme impact. Deze is nog maar net een eigen leven aan het ontwikkelen en moet ineens zo’n groot verlies verwerken. De puberleeftijd is typisch een leeftijd waarop de jongere op een natuurlijke manier ‘verwijdering’ zoekt van de ouders. Ze zijn zelf aan het loslaten, maar bij het overlijden van een ouder gebeurt het omgekeerde: de ouder laat als het ware het kind los.

Jongeren kunnen in zo’n situatie vaak heel moeilijk met hun gevoelens omgaan. Ze gaan als het ware ‘op slot’. Vrienden zijn dan heel belangrijk. Geef jongeren volop de ruimte om vrienden op te zoeken voor een uitlaatklep. Houd jonge mensen wel goed in de gaten; soms lopen pubers vast in hun rouw en kan rouwtherapie nodig zijn.

Volwassene

Uw ouders blijven uw ouders, hoe oud en volwassen u zelf ook al bent. Het verlies is er niet minder om. Toch reageert de omgeving vaak anders op het verlies van een vader of moeder op oudere leeftijd. Het wordt dan vaak aangegeven als ‘normaal’. Op een bepaald moment gaat iedereen immers dood. Dergelijke opmerkingen zijn moeilijk te verkroppen, want uw moeder of vader is immers heel belangrijk voor u. En dat hij of zij oud is geworden betekent niet dat het gemis minder is. Daarbij speelt dat het voor volwassenen bij de dood van hun ouders lastig is dat vrienden, collega’s en andere relaties vaak hun ouders niet kennen.

Door de minder grote familieverbanden van tegenwoordig, wordt de band van het (kleinere) gezin vaak hechter en de rol van vriendschappen belangrijker. Dat blijkt ook wanneer u een ouder verliest. U krijgt dan vooral steun binnen het gezin en binnen de vriendenkring. Maar het betekent tegelijkertijd ook dat als één van de ouders in een gezin overlijdt, de klap zeer groot is in dit kleine cirkeltje.

Als de laatste ouder overlijdt, zult u met de andere broers en zussen de ouderlijke spullen moeten verdelen. Denk aan het huis en de spaarrekening, maar ook heel veel spullen van emotionele waarde. Heel vaak ontstaan hierbij problemen.

Verdelen van spullen

Broers en zussen die altijd goed met elkaar konden opschieten, krijgen ineens ruzie om een theepot of zilveren lepeltje. Dat is natuurlijk heel jammer en valt te voorkomen. Een huis en geldzaken zijn zakelijk te verdelen, maar met spullen van emotionele waarde is dat lastiger. Probeer het praktisch aan te pakken. U kunt bijvoorbeeld een neutrale intermediair inschakelen, maar soms komt u er ook wel uit met elkaar. Een methode: laat de betrokkenen elk een top drie maken van spullen waar zij veel waarde aan hechten. Zorg vervolgens dat iedereen in elk geval uit die top drie enkele zaken krijgt.

De uitvaart regelen

Ook het regelen van de uitvaart is soms lastig met broers en zussen. Probeer daarbij voor ogen te houden dat u de uitvaart gaat regelen zoals vader of moeder dat graag had gewild. De meeste mensen geven daarbij aan: mijn vader of moeder zou gezegd hebben ‘als het maar in harmonie gebeurt’. Dat is een goed uitgangspunt. Accepteert dat niet alles gaat zoals u wilt en dat sommige familieleden, vaak ook door het verdriet en andere emoties, onhandige dingen zeggen of doen.

Realiseert u zich dat in dit soort situaties gezinsleden vaak weer de plek of de rol innemen die zij vroeger thuis hadden. Bijvoorbeeld: de oudste regelt en beslist veel en de jongste bungelt er een beetje bij. Het is goed om dat te beseffen en in dit voorbeeld bewust de jongste van het gezin ook te betrekken bij beslissingen en dingen die geregeld moeten worden.

Deze informatie is afkomstig van journalist en rouwdeskundige Daan Westerink. Zij heeft jarenlange ervaring met het begeleiden van en schrijven over mensen die rouwen.

Deze informatie is afkomstig van journalist en rouwdeskundige Daan Westerink. Zij heeft jarenlange ervaring met het begeleiden van en schrijven over mensen die rouwen.